Ἡ δημιουργία νέων πόλεων

Ἀπὸ τὴν ἀρχὴ τῆς ἐκστρατείας του ὁ Ἀλέξανδρος εἶχε προβλέψει τὴ σημασία τῶν πόλεων. Ἡ δημιουργία νέων καὶ ὁλοκληρωμένων οἰκιστικῶν κέντρων ἀποτελεῖ μιὰ μεγάλη ἑλληνικὴ παράδοση, ποὺ κληροδοτήθηκε σὲ πολλοὺς λαούς. Ὁ Ἀλέξανδρος δημιούργησε πάνω ἀπὸ ἑβδομήντα νέες πόλεις, οἱ ὁποῖες ἔγιναν μάρτυρες τῆς μεγάλης του πίστης στὶς ἑλληνικὲς ἀρχὲς καὶ μεγάλες ἀξίες, ποὺ πρέσβευαν.

Ὁ Ἀλέξανδρος ἵδρυσε, μεταξὺ τῶν ἄλλων, τὶς Αἰγὲς καὶ τὴν Ἀλεξάνδρεια στὴν ἀκτὴ τοῦ κόλπου τῆς Ἰσσοῦ, τὴ Βοττία στὸν Ὀρόντη, τὴν Ἀρέθουσα στὴ Συρία, τὰ Γάδαρα, τὴν Πέλλα καὶ τὰ Γέρασα στὴν ἀνατολικὴ Παλαιστίνη καὶ στὴν Ἰορδανία, τὴν Ἀλεξάνδρεια στὴν Αἴγυπτο. Ὁ Ἀλέξανδρος ἔδωσε στὶς νέες πόλεις ὀνόματα μακεδονικῶν πόλεων.

Ὁ ἴδιος πίστευε ὅτι ὁ καλύτερος τρόπος γιὰ τὴν ἐξάπλωση τοῦ ἑλληνικοῦ πολιτισμοῦ ἦταν ἡ ἵδρυση πόλεων. Στὴν ἀρχή, ἡγέτες αὐτῶν τῶν πόλεων ἦταν Ἕλληνες ποὺ ἤξεραν τὶς δημοκρατικὲς διαδικασίες. Οἱ νέες πόλεις ἄρχιζαν μὲ 10.000 ἄνδρες, τὰ παιδιὰ ἐκπαιδεύονταν στὴν ἑλληνικὴ λογοτεχνία καὶ τὴ στρατιωτικὴ ζωή, ἐνῷ ὑπῆρχαν καὶ πολιτοφυλακὲς γιὰ τὴν ἀπόκρουση τῶν ἐπιδρομῶν. Οἱ νέες πόλεις ἦταν πρότυπα πολιτικῆς, πολιτῶν, πολιτισμοῦ, ἀλλὰ καὶ ἐμπορίου, μὲ ναοὺς καὶ γυμναστήρια, θέατρα καὶ ἄλλα οἰκοδομήματα ἀπαράμιλλης ὀμορφιᾶς.

Ἀργυρὸ νόμισμα ποὺ ἀπεικονίζει τὸν Ἡρακλῆ, μυθολογικὸ γενάρχη τῶν Μακεδόνων, μὲ λεοντοκεφαλή

Τὰ ἑλληνικὰ θέατρα, τὰ ὠδεῖα καὶ τὰ δημόσια κτίρια, τὰ στάδια, τὰ βουλευτήρια καὶ οἱ βιβλιοθῆκες, οἱ ναοί, παρουσίαζαν μιὰ ὁλοκληρωμένη ἀρχιτεκτονικὴ πρόταση γιὰ τὸ δομημένο περιβάλλον. Πολλὲς ἀπὸ αὐτὲς τὶς κατασκευὲς σώζονται μέχρι σήμερα, ἀπὸ τὴν Ἀσία μέχρι τὴν Ἀραβικὴ χερσόνησο καὶ τὸ Πακιστάν. Ἀκόμη καὶ ἐρείπιά τους φανερώνουν τὸ μεγαλεῖο τῆς αὐτοκρατορίας καὶ τοῦ ἐπικεφαλῆς αὐτῆς.

Οἱ νέες πόλεις ἀποτελοῦσαν πολεοδομικὰ ὑποδείγματα διαβίωσης. Ἦταν μεγάλα λιμάνια ποὺ διευκόλυναν τὴν ἀνάπτυξη τοῦ θαλάσσιου ἐμπορίου καὶ ταυτόχρονα φορεῖς οἰκονομικῆς ἀνάπτυξης καὶ εὐμάρειας, μετατοπίζοντας τὸ κέντρο τῆς οἰκονομίας ἀπὸ τὴν κτηνοτροφία στὴ γεωργία καὶ δίνοντας βάρος στὸν ἔλεγχο τῶν πλημμυρῶν, στὴν ἄρδευση καὶ στὴ δημιουργία πηγαδιῶν.

Γιὰ παράδειγμα, ἡ Ἀλεξάνδρεια ἦταν ὁ τελικὸς σταθμὸς τῶν προϊόντων τῆς Αἰγύπτου, τῶν ἀκτῶν τῆς Ἐρυθρᾶς Θάλασσας καὶ τῆς Αἰθιοπίας, τὸ κέντρο τῶν συναλλαγῶν μὲ τὶς χῶρες τῆς ἀνατολικῆς Μεσογείου, ἐνῷ τὰ Γέρασα ἦταν ἡ ἀγορὰ τῶν μπαχαρικῶν τῆς Ἀραβίας. Τὸ ἐμπόριο αὐξήθηκε, ἀφοῦ ἡ αὐτοκρατορία ἦταν ἕνας ἑνιαῖος οἰκονομικὸς χῶρος ἀπὸ τὸν ἑλλαδικὸ μέχρι τὴν Ἰνδία, ὅπου κυκλοφοροῦσε ἕνα χρυσὸ κι ἕνα ἀσημένιο νόμισμα πραγματικῆς ἀξίας, ποὺ ἦταν δεκτὸ σὲ ὅλο τὸ βασίλειο καὶ ἔξω ἀπὸ αὐτό.